Zorg dat je brein niet in lockdown zit. Het menselijk brein heeft een verbazingwekkend vermogen om zich aan te passen en te veranderen, of je nu een student bent die voor examens studeert, een werkende professional die er alles aan wil doen om mentaal scherp te blijven, of een senior die zijn hersencellen in topvorm wil houden. Je kunt je grijze hersencellen benutten om je cognitieve capaciteiten te vergroten, je leervermogen te verbeteren en je geheugen te trainen. We leggen je uit hoe je brein werkt en geven je een aantal leertips in tijden van lockdown, om beter en sneller te onthouden. Lees je mee?

1,3 tot 1,4 kilo, dat is het gewicht van een doorsnee brein. Het bestaat voor 3/4 uit water en verbruikt 20% van onze zuurstof. Je hersenen groeien gedurende de eerste 18 jaar van je leven, maar slimmer worden kan je op elke leeftijd, zelfs als je 100 bent. We hebben zo’n 70.000 gedachten per dag en ons kortetermijngeheugen kan maximaal 7 getallen onthouden.

Het idee ‘vergeten helpt’ lijkt je vreemd? Stel je dan eens het omgekeerde voor. Elk waargenomen detail blijft in je hoofd spelen. Na 1 dag wordt je leven al een hel. Voor simpele vragen zoals ‘Waar heb ik mijn auto geparkeerd?’ zijn wel honderden antwoorden mogelijk. Je herinnert je immers iedere parkeerplaats alsof het gisteren was. Daarom hebben we als overlevingsstrategie onze super-hersenen uitgerust met een discounting-systeem: we noemen het ‘vergeten’.

In je geheugen is een gebeurtenis altijd gekoppeld aan en verweven met andere gebeurtenissen, emoties en herinneringen. Als je de gebeurtenis herbeleeft, vervangt die herbeleving de oorspronkelijke herinnering voor een deel. Nieuwe emoties worden aan het oude verhaal gekoppeld, zeg maar. Als je vaak over een belangrijke gebeurtenis in je leven vertelt, verandert het verhaal dus steeds een beetje.

Namen en nummers kunnen we moeilijk onthouden omdat ze abstract zijn. Beelden kunnen we veel gemakkelijker opslaan in onze hersenen. Een tip om meer te kunnen onthouden, is die abstracte gegevens visualiseren. Hoe gekker het beeld, hoe beter je onthoudt.

Zo doe je het:
Je ontmoet je nieuwe collega’s. Om hun namen te onthouden ga je die koppelen aan een beeld. Bij ‘Annelies’ denk je bijvoorbeeld aan een ‘valies’, bij Agnes aan een ‘fles’ en Dieter wordt een ‘gieter’. Getallen onthouden gebeurt op dezelfde manier. Link de getallen aan een beeld of sterker nog, aan een thema.

Hoe werkt het? Je stippelt in je hoofd een route uit die je door en door kent. Dat kan het traject zijn naar het werk of een route door je huis, bijvoorbeeld. Je volgt de denkbeeldige route en je bepaalt waar je de informatie wilt opslaan. Nadien link je de te onthouden woorden aan de route. Hoe gekker het beeld hoe beter. Moet je bijvoorbeeld de namen van de Belgische vorsten uit het hoofd leren? Laat dan drie keer aanbellen door Leopold III, hang Boudewijn aan de kapstok, stop Albert in bad en laat Filip een koninklijk eitje bakken. Wedden dat je ’t nooit meer vergeet!

Mnemotechniek helpt je om bepaalde informatie snel op te slaan en makkelijk toegankelijk te houden. Er zijn 2 manieren om dit te doen. Door het te onthouden woord te koppelen aan een ander woord met dezelfde beginletter of door gemakkelijk te onthouden afkortingen te maken.

Herinner je je ROGGBIV? Dit zijn alle kleuren van het spectrum: Rood, Oranje, Geel, Groen, Blauw, Indigo en Violet. Nog eentje om de enkelvoudige stoffen te onthouden: CLaire Fietst Naar Haar Oma In BRussel. CL=chloor, F=fluor; N=stikstof, H=waterstof, O=zuurstof, I=jood en BR=broom. Het is nog steeds de meest populaire leertechniek van universiteitsstudenten.

De beste manier om iets te leren, is door het aan iemand anders uit te leggen. Dat mag gerust een fictief persoon (of een teddybeer in lockdownperiode) zijn. Als je moet vertellen wat je geleerd hebt ga je de informatie logisch structureren. Bovendien merk je zo meteen de sterktes en zwaktes in je eigen denkwijze op.

Het groeperen van stukjes informatie in herkenbare patronen om ze gemakkelijker te onthouden, is een methode die chunking wordt genoemd. Probeer bijvoorbeeld dit nummer te onthouden – 8945557307. Dat zijn 10 cijfers. De meeste mensen kunnen er slechts 7 onthouden, en daar is een neurologische reden voor. Ons werkgeheugen is bedraad voor ongeveer 7 stukjes informatie. Probeer nu het nummer te onthouden als 894-555-7307. Hoe effectiever de groeperingen zijn en hoe bekender de patronen, des te beter deze techniek werkt. Het fenomeen van chunking gaat verder dan het memoriseren van stukjes informatie. We delen ook motorische vaardigheden op, door een complexe taak op te splitsen in opeenvolgende definieerbare combinaties van bewegingen.